Hưng Đạo là vùng đất địa linh nhân kiệt, không chỉ được thiên nhiên ưu ái ban tặng với nhiều cảnh đẹp, mà còn được biết đến với nhiều di tích lịch sử, văn hóa giàu truyền thống cách mạng. Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, hệ thống các di tích lịch sử, văn hóa không chỉ là niềm tự hào của xã nhà, mà đây còn được xem là tiềm năng, thế mạnh để xã có thể phát triển đa dạng các sản phẩm du lịch.
Hưng Đạo có 3 di tích lịch sử cấp Tỉnh gồm Đền Làng Rào, Nhà thờ Họ Lưu Đức Đại tôn và Chùa Kẻ Trẹ
Xã Hưng Đạo hiện có 03 di tích lịch sử cấp tỉnh. Những năm qua, xã luôn quan tâm, thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ, chú trọng đầu tư tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử trên địa bàn. Qua đó, đảm bảo phục vụ đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân, góp phần quan trọng vào việc giáo dục truyền thống, thúc đẩy lĩnh vực du lịch tại địa phương cũng như tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, về nguồn nhằm xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù tại địa phương.
1. Đền Làng Rào
Địa chỉ: Xóm 7, xã Hưng Đạo, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An
Đền Làng Rào được khởi dựng vào thời vua Lê Thần Tông, niên hiệu Vĩnh Tộ thứ 6 (1624), thuộc Làng Rào, nay là xóm 7, xã Hưng Đạo. Đền Làng Rào còn được gọi là đền Nhà Quan, nằm cách quốc lộ 46 khoảng 1.5 km về phía Nam, đền tọa lạc tại một vị trí đẹp với không gian rộng rãi và phong cảnh tuyệt đẹp. Nơi đây là sự giao thoa của hai con sông, phía trước có cánh đồng lúa xanh tốt bốn mùa, 2 phía Đông, Bắc là khu dân cư xóm 7 đông đúc, trù mật. Đền thờ còn được bao bọc bởi hàng cây Lộc Vừng cổ thụ trầm mặc, quanh năm che bóng mát tạo nên một không gian vừa tĩnh lặng, thâm sâu, vừa uy nghiêm cổ kính.
Đền Làng Rào từ xưa đến nay nổi tiếng là ngôi đền linh thiêng. Bởi vậy, đây không chỉ là điểm sinh hoạt văn hóa tâm linh cho nhân dân làng Rào và trong vùng mà còn là điểm đến thường xuyên của du khách thập phương, ngoài các ngày mồng một, rằm thì kỳ lễ được tổ chức lớn nhất là lễ cúng thần vào ngày 15 tháng 3 âm lịch hàng năm và kỳ lễ này được lấy làm ngày Lễ hội của Đền thu hút hàng vạn lượt người đến tham dự và dâng hương. Ngày 25/12/2015, UBND tỉnh có Quyết định công nhận đền Làng Rào là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
2. Chùa Kẻ Trẹ
Địa chỉ: Xóm 2, xã Hưng Đạo, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An
Di tích Chùa Kẻ Trẹ được xây dựng vào đầu thời Nguyễn, trên vùng đất Kẻ Trẹ thuộc làng Đôn Nhượng, xã Do Lễ, tổng Thông Lãng, huyện Hưng Nguyên, phủ Anh Đô, trấn Nghệ An, nay thuộc xóm 2, làng Đôn Nhượng, xã Hưng Đạo, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An nên được người dân tại địa phương đặt tên là chùa Kẻ Trẹ.
Với diện tích 34,65m2, sân chùa được lát gạch đất nung, ở phía trước sân có xây tắc môn, phía trong được bài trí một pho tượng Quán Thế Âm Bồ Tát trong tư thế đứng trên đài hoa sen, tay trái cầm bình cam lộ, tay phải hướng lên trời, khuôn mặt ánh lên vẻ từ bi, phúc hậu. Trong khuôn viên, xây dựng nhà bia tưởng niệm liệt sỹ Lê Xuân Đào để tri ân đối với sự hy sinh của ông, với thiết kế hình vuông hai tầng tám mái. Phía mặt trước ghi lại sự kiện là địa điểm hoạt động bí mật của Ban tài chính xứ ủy Trung kỳ, tỉnh Nghệ An giai đoạn 1930-1932; chân dung và quá trình chiến đấu hy sinh của đồng chí Lê Xuân Đào. Đặc biệt có giếng chùa, đây là công trình cổ còn lại trong khuôn viên. Phần chính điện của chùa với ba gian, hai hồi. Bao gồm bài trí thờ phụng, cung giữa, cung bên trái, cung bên phải, cung đầu hồi bên trái thờ liệt sỹ Lê Xuân Đào.
Chùa Kẻ Trẹ là nơi đã diễn ra nhiều sự kiện lịch sử quan trọng, đây là địa điểm hoạt động bí mật của Ban tài chính xứ ủy Trung kỳ và Tỉnh ủy Nghệ An từ năm 1930 - 1932. Cũng là nơi hy sinh của liệt sỹ Lê Xuân Đào vào tháng 3/1932, nguyên Bí thư đầu tiên Phủ ủy Hưng Nguyên, Trưởng ban tài chính xứ ủy Trung kỳ, Ủy viên Ban chấp hành Tỉnh bộ Nghệ An. Di tích chùa Kẻ Trẹ là nơi sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng cho người dân trong vùng và các vùng phụ cận. Là nơi thể hiện hoà quyện tốt đẹp giữa đạo và đời, vừa gìn giữ Phật pháp, vừa ghi nhớ công lao những người xả thân vì nước. Đồng thời, đây là địa điểm gắn chặt với những sự kiện quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Là niềm tự hào của người dân xã Hưng Đạo về giá trị văn hoá khi chùa Kẻ Trẹ được UBND tỉnh Nghệ An công nhận xếp hạng di tích cấp tỉnh vào đầu năm 2022.
3. Nhà thờ họ Lưu Đức đại tôn
Địa chỉ: Xóm 7, xã Hưng Đạo, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An
Nhà thờ Họ Lưu Đức đại tôn xóm 7 Hưng Đạo Hưng Nguyên là công trình kiến trúc cổ kính, được khởi công xây dựng từ năm 1882 và hoàn thành tháng 5/1883 thời vua Tự Đức. Nơi đây đã tổ chức thờ cúng 19 đời các bậc Tổ tiên Họ Lưu Đức đại tôn, trong đó có các bậc tiêu biểu, có nhiều công lao đóng góp xây dựng quê hương, đất nước, mà tiêu biểu là Thủy Tổ Tiến sỹ Lưu Đức An, Quan Đề Lĩnh Lưu Đức Đôn và Tổ khảo Lưu Đức Nhân là những người có công khai hoang, vỡ hóa lập nên làng Rào, tức xã Hưng Đạo, huyện Hưng Nguyên ngày nay và công đức tiền của dựng đình làng, tu sửa đền, chùa trong làng, đem lại cuộc sống ấm no cho nhân dân. Sau khi các ông qua đời, để tưởng nhớ công lao của cụ Lưu Đức Đôn, triều đình phong kiến sắc phong làm hậu thần, giao cho nhân dân Làng Rào lập đền thờ phụng, hương khói
Bên cạnh thờ tự các vị tiên tổ trong dòng họ, di tích nhà thờ họ Lưu Đức đại tôn còn có giá trị về mặt kiến trúc nghệ thuật thể hiện qua các đường nét hoa văn, họa tiết chạm khắc trên các cấu kiện của nhà thờ. Hiện nay, tại nhà thờ còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị như sắc phong, câu đối, gia phả….
Nhằm xây dựng mối đoàn kết giữ gìn phát huy nét đẹp truyền thống của cha ông. Phát huy truyền thống uống nước nhớ nguồn để tri ân sâu sắc tới các bậc tiền nhân đã có công xây dựng và tôn tạo. Trong những năm qua con cháu hậu duệ luôn tiếp bước truyền thống cha ông đã không ngừng đóng góp công sức tiền của trùng tu tôn tạo Nhà thờ họ Lưu Đức đại tôn ngày càng khang trang, cùng nhau đoàn kết giữ gìn và phát huy giá trị di tích lịch sử cấp tỉnh. Với những giá trị về mặt khoa học lịch sử còn lưu giữ tại di tích, ngày 2/6/2014, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Quyết định số 2424/QĐ.UBND công nhận di tích Nhà thờ họ Lưu Đức đại tôn di tích Lịch sử cấp tỉnh.
Hằng năm, UBND xã tăng cường hoạt động quảng bá về di tích lịch sử trên các phương tiện thông tin đại chúng, cổng thông tin điện tử của xã; vận động các tầng lớp nhân dân nâng cao ý thức tự giác bảo vệ cảnh quan, môi trường, chung tay bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị của các di tích trên địa bàn; tổ chức cho học sinh tham quan, tìm hiểu ý nghĩa, giá trị lịch sử của các di tích lịch sử tại địa phương nhằm giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.
Với những di tích lịch sử đa dạng, Hưng Đạo là một điểm đến hấp dẫn cho du khách, đặc biệt là vào dịp Tết Nguyên Đán đang cận kề. Hãy cùng một lần khám phá những di tích lịch sử quan trọng của Hưng Đạo quê tôi nhé!
Nguyễn Ngà